Türkiye – Katar Tercihli Menşe Tespiti Yönetmeliği

Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmelik ile Türkiye ile Katar arasında imzalanan Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşması kapsamındaki tercihli menşe tespiti prosedürleri belirlendi. Bu düzenleme; menşe kurallarını netleştirerek, elektronik belge süreçlerini tanımlayarak ve basitleştirilmiş uygulamalar getirerek hem ihracatçı hem ithalatçı firmaların yükümlülüklerini yeniden şekillendiriyor. Gümrük müşavirleri açısından ise belge hazırlığı, başvuru ve sonradan kontrol süreçlerinde daha proaktif bir rol üstlenmeyi gerektiriyor.

 

Yeni Düzenlemeler ve Gümrük Süreçlerine Etkileri

Menşe Kuralları ve Kümülasyon

Tamamen elde edilmiş ürünler (tarım, maden, balıkçılık ürünleri vb.) doğrudan menşe kazanıyor. Basit işçilikler menşe kazandırmazken, Türkiye ve Katar arasında ikili menşe kümülasyonu uygulanarak karşılıklı menşe avantajı sağlanabiliyor. Menşeli olmayan girdilerin belli oranlarda kullanımı da mümkün kılınıyor.

 

Ambalaj, Set ve Aksesuarlar

Setler, menşeli olmayan kısımlar toplam fabrika çıkış değerinin %15’ini aşmadığında menşeli kabul ediliyor. Ambalaj, aksesuar ve yedek parçalar ürünün parçası olarak değerlendiriliyor ve menşe tespitinde ürünle birlikte işlem görüyor.

 

Sevkiyat ve Ülkesellik Şartı

Menşe kazandıran işlemler kesintisiz olarak Türkiye veya Katar’da yapılmalı. Transit geçişlerde gümrük gözetimi zorunlu olup, ürünlerin değiştirilmemesi veya işleme tabi tutulmaması gerekiyor. Sergilerde teşhir edilen ürünler, belirli şartlar sağlandığında menşe avantajını koruyabiliyor.

 

Menşe İspat Belgeleri ve Kullanımı

EUR.1 Dolaşım Belgesi tercihli ticaretin temel belgesi olup elektronik ortamda düzenlenebiliyor; belirli durumlarda fatura beyanı da geçerli kabul ediliyor. Belgelerin geçerlilik süresi dört ay. Küçük paketler ve yolcu eşyası için belirli kıymet limitlerinde menşe belgesi muafiyeti sağlanıyor.

 

Basitleştirilmiş İşlemler ve Onaylanmış İhracatçı

Sık sevkiyat yapan ve kayıt sistemi güçlü firmalara onaylanmış ihracatçı yetkisi verilerek fatura beyanı kolaylığı sağlanıyor. Menşeli/menşeli olmayan stoklarda muhasebesel ayrım yöntemi kullanılarak maliyet avantajı sunuluyor.

 

Karşılıklı İdari İşbirliği ve Sonradan Kontroller

Türkiye ve Katar gümrük idareleri mühür ve imza örneklerini paylaşıyor, belgeler sondaj usulüyle sonradan kontrol edilebiliyor. Kontrollerin sonucunda yanıt alınamazsa veya belge doğrulanamazsa tercihli muamele reddedilebiliyor.

 

Yürürlük ve Geçiş Hükümleri

Yönetmelik 1 Ağustos 2025’te yürürlüğe giriyor. Bu tarihte sevk halinde olan veya antrepolarda bulunan ürünler için geçiş hükümleri düzenlenmiş durumda.

 

Sonuç:

Bu yönetmelik, Türkiye–Katar ticaretinde menşe belirleme sürecini standartlaştırarak vergisel avantajların güvenli şekilde kullanılmasını hedefliyor. Gümrük müşavirleri, elektronik belge yönetimi, başvuru süreçleri ve mevzuata uyum konularında firmalara rehberlik ederek hem riskleri azaltmalı hem de sürecin verimli yönetilmesini sağlamalıdır.

 

Detaylı bilgi için tıklayınız.